1e Plastic Talkshow

Statiegeld op blikjes

Als Special Guest komt staatssecretaris Stientje van Veldhoven in de uitzending. Zij heeft net één dag eerder besloten tot statiegeld op blikjes per 1 januari 2023 en vertelt over deze doorbraak.

De Tweede Kamer motie die tot dit besluit heeft geleid, was in 2016 door de Plastic Soup Surfer geschreven. Omdat nu bleek dat het bedrijfsleven er niet in is geslaagd om afval door blikjes terug te dringen, heeft Van Veldhoven besloten statiegeld in te voeren. Zij benadrukte hoe belangrijk de campagnes en de aanhoudende druk zijn geweest van de Plastic Soup Surfer en Dirk Groot.

Bekijk het interview met Staatssecretaris Stientje van Veldhoven

Emeritus Hoogleraar Eco-toxicologie Dick Vethaak

Dick Vethaak vertelt over de schokkende resultaten uit recent onderzoek: nanoplastics zijn aangetoond in baarmoeders en in foetussen. Nanoplastics komen via adem, eten en drinken ons lichaam binnen. Ze dragen ziektekiemen mee, veroorzaken ontstekingen en belasten het immuunsysteem. Over de effecten is nog veel onbekend.

Nederland loopt voorop in het onderzoek naar ontbrekende kennis. ZonMW heeft, in opdracht van Stientje van Veldhoven, 3-4 miljoen beschikbaar gesteld. Er werken 26 kennisinstituten samen in een consortium. Dick Vethaak verwacht binnenkort baanbrekende resultaten over de opname van nanoplastics in het lichaam. Deze kunnen een Game Changer betekenen in het denken over plastics en plastic vervuiling.

Zwerfinator Dirk Groot

Zwerfinator Dirk Groot vertelt over de succesvolle manieren van campagne voeren in 2019 en 2020. Met de foto’s en locatiegegevens van plastic zwerfafval, verzameld met de Litterati app en de Plastic Avengers app, is het gelukt om grote winkelketens te laten stoppen met de verkoop van producten die veel zwerfvuil opleveren, zoals plastic ballonnen en knalplastic. En om AntaFlu over te halen om hun snoepjes in ppapieren wikkels te verpakken.

Data blijken een belangrijk middel om bedrijven te wijzen op hun aandeel in de plastic vervuiling en over te halen om bij te dragen aan de vermindering van het afval.

Bekijk de interviews met Dirk Groot en Karl Beerenfenger

Karl Beerenfenger van het Plastic Peuken Collectief

Het Plastic Peuken Collectief wil de overheid overhalen om plastic in sigarettenfilters te verbieden.

Karl Beerenfenger liet de video Plastic Peukmeuk 2020 zien van een peukenraap middag in Amsterdam die 56.000 peuken opleverde. De ‘Plastic Peuk Meuk 2020’ campagne met meer dan 150 vrijwilligers in 18 NL gemeenten leverde uiteindelijk op één dag 142.000 peuken op. Sindsdien hebben 700 mensen in de Litterati app in 3 maanden tijd 260.000 peuken geregistreerd.

Lindsey Wuisan van het Recycling Netwerk

Het Recycling Netwerk houdt zich bezig met het Europese beleid. Op 1 juli 2021 gaat de Europese Single Used Plastics richtlijn (SUP-richtlijn) in die 10 soorten plastic wegwerpproducten verbiedt, zoals rietjes, bestek etc. Lindsey wil dat de Nederlandse regering ook maatregelen tegen bijv. plastic drinkbekers en maaltijdcontainers afkondigt, zodat hergebruik wordt gestimuleerd.

Het Recycling Netwerk richt zich ook op de Uitgebreide Productverantwoordelijkheid die in 2023 in de EU landen gaat gelden. Bedrijven moeten gaan meebetalen aan de kosten voor het opruimen van afval van hun producten. De vraag is dit meer gaat inhouden dan wat gemeenten nu al doen. Zo niet, dan betekent het slechts een verschuiving van de opruimkosten van de gemeenten naar de bedrijven en geen of weinig reductie van afval. Het Recycling Netwerk oefent druk uit om het opruimen uitgebreider in te vullen.

Internationale activisten Jacky Nunez en Hugo Tagholm

Jack Nunez van de internationale Plastic Pollution Coalition laat de video Plasticfreepresident zien waarin allerlei mensen President Biden oproepen wegwerpplastic af te schaffen. Zij strijdt er nu vooral voor dat de Amerikaanse overheid snel afziet van het gebruik van ‘single used plastics’.

Hugo Tagholm van  Surfers Against Sewage richt zich vooral op vermindering van de productie van single used plastics. Als je de consument verantwoordelijk houdt voor plastic afval, verandert er niets. Maar druk vanuit de samenleving is wel heel belangrijk. Hij toont zijn video Wasteland over de strijd tegen een '7e continent in de oceaan van plastic afval'.

Hij is in 2017 begonnen gemeentes op te roepen om plastic vrij te worden of hun plastic footprint drastisch te reduceren. Inmiddels hebben zich hierbij 750 gemeentes aangesloten, veel meer dan ze aanvankelijk hadden verwacht.

Kamerlid Suzanne Kröger van Groenlinks

Suzanne Kröger sluit de Talkshow af. Zij wijst erop hoe lang de strijd voor statiegeld op plastic flesjes en blikjes heeft geduurd: zo'n 20 jaar! Zij hoopt dat de komende acties en campagnes om vervuiling te beperken, véél sneller gaan.