Surfer doorbreekt politieke houdgreep
1 motie, 2 expedities, 10 deurwaarders, 55k handtekeningen; één doel...
Hoe een recordpoging op een board gemaakt van plastic flesjes het breekijzer vormde voor de politieke doorbraak in het 20 jaar vastzittende statiegeld dossier. Deze maatregel zal per jaar vele tientallen miljoenen plastic zwerfflesjes op straat en in onze natuur voorkomen!
Historische politieke doorbraak op statiegeld
25 april 2020 werd officieel besloten 15 cent statiegeld op flesjes te verplichten met ingang van 1 juli 2021. Een historische overwinning op de lobby van het bedrijfsleven.
De directe aanleiding voor deze beslissing is de 'Plastic Soup Surfer petitiemotie': De politieke belofte uit 2017 om "plastic flesjes in het zwerfafval met minimaal 90% terug te dringen binnen 3 jaar".
Er komen in Nederland er jaarlijks 70 miljoen plastic flesjes op straat, in de berm, strand en natuur terecht. Statiegeld helpt dit voorkomen.
Deze politieke belofte is de doorbraak geweest in de jarenlange pogingen vanuit het bedrijfsleven om statiegeld op blikjes en flesjes af te houden of af te schaffen. Deze slimme kanteling in het vastzittende statiegeld-dossier werd bereikt door een frisse blik. Bedrijfsleven en milieuorganisaties hadden met hun lobbystrategieën de politici van de verschillende politieke kleuren in de loopgraven gedwongen. Elk besluit en compromis van de oppositie werd gepareerd met uitstel voor het bedrijfsleven.
De zogenoemde 'Plastic Soup Surfer motie' (16 februari 2017) bracht een opmerkelijke oplossing: Ten eerste werd de strijd gesplitst. Eerst flesjes, daarna pas blikjes. Ten tweede ging het om het resultaat; 'schoon', in plaats van de discussie over de invoering van de statiegeldmachines; het middel. PvdA staatsecretaris Dijksma en vervolgens D66 staatsecretaris Van Veldhoven begrepen deze aanpak en omarmden de motie.
(De door de Plastic Soup Surfer zelfgeschreven motie werd zonder stemming overgenomen door het kabinet - een unicum in de parlementaire geschiedenis.)
Om aandacht te richten op zijn petitie voor statiegeld op kleine flesjes ondernam Merijn Tinga, alias de Plastic Soup Surfer een record surfexpeditie over de Noordzee. Hij surfte op 2 september 2016 (als eerste) van Scheveningen naar Engeland. Hij deed dit bovendien op een kitesurfboard gemaakt van plastic flesjes.
board composed of small plastic bottles: a crossing never attempted before in this direction.
3x why deposits are important
1. Plastic Soup
Het voorkomt zwerfafval en vervuiling van het milieu
2. Recycling
Het zorg voor hoogwaardige recycling. Een plastic PET fles wordt daadwerkelijk weer een PET fles; geen downcycling.
3. Wegwerp cultuur
Deze maatregel verandert gedrag en zorgt voor herwaardering van materialen en producten. Een belangrijke stap binnen een maatschappij die ontworpen is rond 'wegwerp' en 'eenmalig gebruik.
Twee boards, twee expedities, twee campagnes; één doel!
Het spel met Coca Cola en Albert Heijn
Om het bedrijfsleven te wijzen op hun verantwoordelijkheid in het voorkomen van zwerfafval werd de 'From Source to Sea' campagne opgezet. De Plastic Soup Surfer peddelde op een 'SUP'-board gemaakt met plastic zwerfflesjes de gehele rivier de Rijn af - van de bron naar de monding - meer dan 1000 kilometer.
Vervolgens gingen we met de flesjes die we uit de rivier hadden opgevist naar de 10 directeuren en CEO's van de tien bedrijven die statiegeld tegenhielden in Nederland. Van Coca Cola tot Albert Heijn. Om toegang te krijgen tot de bestuurskamers maakten we gebruik van gerechtsdeurwaarders. Dit was mogelijk door slimme inzet van een juridisch middel uit het patentrecht - het Desbewustheidsexploot.
Met deze campagne vergrootten we de spanning tussen frisdrankmaatschappijen en supermarkten. Supermarkten die volledig tegen statiegeld zijn. Frisdrankmaatschappijen die het zien als oplossing maar gehouden zijn aan afspraken met de supermarkten uit het verleden. Verschillende nationale TV en radio programmas berichten over deze campagne en strijd achter de schermen.
Het Desbewustheidsexploot
Er is een directe relatie tussen de plastic producten van deze bedrijven de effecten die het heeft op het milieu, zeeleven en uiteindelijk op de mensheid. Als een CEO of directeur eenmaal formeel bewust is gemaakt van de gevaren en gevolgen van de plastic vervuiling middels het 'Desbewustheidsexploot' impliceert dat verantwoordelijkheid voor de persoon en het bedrijf.
Het Desbewustheidsexploot is afkomstig uit het 'Patentrecht' en wordt nu uniek in de wereld ingezet voor dit milieuprobleem. Dit Desbewustheidsexploot maakt het mogelijk om een gerechtsdeurwaarder in te schakelen om het een vooraf bepaald persoon persoonlijk te laten 'betekenen'.
Met zorgvuldigheid ingezet kon dit middel als start voor een dialoog fungeren met belangrijke beslissingsbevoegden op het gebied van statiegeld
We kwamen aan tafel bij de CEO's en directeuren van de 10 belangrijkste supermarkt ketens and frisdrankmaatschappijen in Nederland: Coca Cola, Pepsi, Spa, Heineken, Albert Heijn, Aldi, Lidl, Jumbo, Superunie, Vrumona.
Hoe het werkt:
Samenwering activisten
Dit besluit op statiegeld is een geweldig resultaat van samenwerking tussen vele verschillende milieuorganisaties die allen hun eigen kracht hebben benut om dit voor elkaar te krijgen. Met name de Zwerfinator, GoClean de Liemers en een groot aantal zwerfafval rapers is cruciaal geweest in het op de agenda houden van het onderwerp.
Ons volgende doel in het verder terugdringen van de wegwerpcultuur is blik.
Zwerfinator x Soup Surfer Collab
Vanaf dit moment kunnen bedrijven en CEO's nooit meer beweren dat ze er niet van wisten...